Ketokohan, pengorbanan dan jasa Tun Sir Henry H.S. Lee dalam mencapai perpaduan kaum dan kemerdekaan
negara amat terserlah dan perlu dikenang selama-lamanya. Beliau memainkan peranan yang penting dalam
sebagai Menteri Kewangan antara tahun 1957 hingga 1959. Sesungguhnya, jasa dan pengorbanan beliau telah
Serba-sedikit tentang beliau...
Sepanjang hayatnya, Tun H.S.Lee menyimpan setiap cebisan kecil kertas dengan teratur.
Seperti yang diperkatakan anak sulung mendiang, Douglas: "Bapa kami ialah seorang penyorok. Dia tidak pernah membuang apa-apa dan melihat semua benda berharga waima resit letak kereta bernilai 20 sen.
Tun Lee, salah seorang pengasas MCA dan Parti Perikatan, hidup pada waktu yang penting. Apa yang mengejutkan ialah dia tidak menulis autobiografinya.
Seorang anak lelaki, Thomas menambah: "Kami menawarkan untuk mendapatkan khidmat penulis selain merakamkan perbualan serta memori. Dia tidak memberikan sebarang sebab tetapi dia tidak akan berbuat demikian".
Bagaimanapun, ini tidak bermakna semua maklumat hilang begitu sahaja. Sekarang, 22 tahun selepas kematiannya, 180,000 kertas persendirian berkaitan Tun Lee boleh diperolehi untuk tatapan umum.
Anak-anaknya, Datuk Douglas Lee, 87, dan Datuk Thomas Lee, 72, menyerahkan kertas tersebut pada Institut Kajian Asia Tenggara (Iseas) di Singapura pada 5 Mei. Anak ketiga, George, tidak dapat hadir ke majlis tersebut.
Berikutan pendermaan tersebut, Douglas berkata, satu bebanan dapat diasingkan dari bahu mereka kerana mereka tidak tahu bagaimana untuk menguruskan koleksi besar bapa mereka.
Koleksi tersebut disimpan dalam lebih 140 kotak di bilik stor rumahnya di Kuala Lumpur.Satu perjumpaan pada 2003 menggerakkan satu siri peristiwa sehingga kertas itu disimpan di Iseas.
Ahli sejarah, Dr Lee Kam Hing masih ingat bagaimana dia mengingatkan Douglas jangan sesekali membuang dokumen yang kurang penting seperti bil dan resit.
Tun H.S. Lee (kiri) bersama Tun Tan Siew Sin yang menggantikannya sebagai Menteri Kewangan pada 1959.
"Saya memberitahu ahli keluarga bahawa setiap cebisan maklumat resit dan bil adalah penting.
"Ini kerana resit dan bil dapat memberitahu kita berapakah kos kehidupan dan bagaimana kehidupan sosial ketika itu." ujarnya.
Dr Lee membantu Douglas berkomunikasi dengan pustakawan Iseas, Ch'ng Kim See yang terbang ke Malaysia untuk menasihatkan keluarga itu tentang pengindeksan dokumen.
Pengerusi Lembaga Pemegang Amanah Iseas, Prof Wang Gungwu memberitahu kemurahan keluarga Lee telah membantu pihaknya memahami satu tempoh masa yang kritikal dalam sejarah negara, dari 1945 hingga 1960.
"Kehidupan Tun H.S.Lee belum diceritakan sepenuhnya."
Satu persidangan antarabangsa tentang Lee telah dirancang diadakan pada tahun depan di Iseas.
Daripada Timah Ke Politik
Henry Lee Hau Sik dilahirkan di Hong Kong pada 1901 dan belajar di Cambridge, Britain. Di situlah beliau mengenali bakal King George VI.
Lee datang ke Malaya pada 1924 untuk mencari peluang perniagaan terutamanya perlombongan.
Masanya di Malaya adalah penuh dengan peristiwa. Beliau terlibat dalam politik Kuomintang dan aktiviti anti-Jepun. Semasa Perang Dunia Kedua, Lee melarikan diri ke India bersama keluarganya kerana pihak Jepun ingin membunuhnya.
Beliau mendapat pengiktirafan apabila dilantik sebagai kolonel dalam pasukan tentera Cina yang kemudian ditempatkan di Burma.
Beliau turut dilantik sebagai kolonel dalam pasukan tentera Britian di India semasa zaman peperangan. Beliau menjadi pengantara antara dua Pihak Berikat itu.
Lee memainkan peranan penting dalam membentuk satu pakatan pilihan raya dengan Umno pada 1952, yang kemudiannya menjadi Parti Perikatan (sekarang Barisan Nasional).
Beliau juga merupakan sebahagian daripada pasukan Perikatan yang diketuai Tunku Abdul Rahman yang terlibat dalam perundingan untuk mendapatkan kemerdekaan di London pada 1956.
Beliau adalah satu-satunya penandatanganan Cina untuk perjanjian kemerdekaan Malaya.
Lee ialah Menteri Pengangkutan dari 1953 hingga 1956 dan dilantik sebagai Menteri Kewangan pertama untuk Persekutuan Malaya pada 1957. Dua tahun kemudian, beliau meletakkan jawatan ekoran kesihatannya merosot.
Selain itu, beliau turut berperanan menubuhkan Malayan (kemudian Malaysian) Chinese Association pada 1949, dengan bantuan kumpulan perniagaan Cina dan ahli pendidikan.
Menurut Thomas, Lee juga dikenali sebagai seorang pemimpin terkenal di kalangan komuniti Guangdong dan Gaozhou.
"Saya terkejut apabila seseorang menghampiri saya dan memperkenalkan dirinya berasal dari Guangdong. Dia berkata keluarganya berasal dari Raub yang didiami banyak orang Gaozhou. Dia beritahu saya sehingga hari ini, penduduk di situ masih mengenali Lee Hau Shik."
Lee mengasaskan atau terlibat secara aktif dalam pelbagai institusi dan organisasi termasuk Bank Negara Malaysia, Hospital The Lady Templer, China Press, Majlis Olimpik Malaysia dan Persatuan Golf Malaysia.
Selepas bersara pada 1959, Lee menubuhkan Bank Pembangunan dan Komersial yang sekarang dikenali sebagai bank RHB.
Beliau meninggal dunia pada 1988 di Kuala Lumpur. Jalan Bandar yang pada mulanya dikenali High Street kemudian dinamakan semula sebagai Jalan Tun H.S. Lee untuk mengiktirafnya.
Tun Lee, salah seorang pengasas MCA dan Parti Perikatan, hidup pada waktu yang penting. Apa yang mengejutkan ialah dia tidak menulis autobiografinya.
Seorang anak lelaki, Thomas menambah: "Kami menawarkan untuk mendapatkan khidmat penulis selain merakamkan perbualan serta memori. Dia tidak memberikan sebarang sebab tetapi dia tidak akan berbuat demikian".
Bagaimanapun, ini tidak bermakna semua maklumat hilang begitu sahaja. Sekarang, 22 tahun selepas kematiannya, 180,000 kertas persendirian berkaitan Tun Lee boleh diperolehi untuk tatapan umum.
Anak-anaknya, Datuk Douglas Lee, 87, dan Datuk Thomas Lee, 72, menyerahkan kertas tersebut pada Institut Kajian Asia Tenggara (Iseas) di Singapura pada 5 Mei. Anak ketiga, George, tidak dapat hadir ke majlis tersebut.
Berikutan pendermaan tersebut, Douglas berkata, satu bebanan dapat diasingkan dari bahu mereka kerana mereka tidak tahu bagaimana untuk menguruskan koleksi besar bapa mereka.
Koleksi tersebut disimpan dalam lebih 140 kotak di bilik stor rumahnya di Kuala Lumpur.Satu perjumpaan pada 2003 menggerakkan satu siri peristiwa sehingga kertas itu disimpan di Iseas.
Ahli sejarah, Dr Lee Kam Hing masih ingat bagaimana dia mengingatkan Douglas jangan sesekali membuang dokumen yang kurang penting seperti bil dan resit.
Tun H.S. Lee (kiri) bersama Tun Tan Siew Sin yang menggantikannya sebagai Menteri Kewangan pada 1959.
"Saya memberitahu ahli keluarga bahawa setiap cebisan maklumat resit dan bil adalah penting.
"Ini kerana resit dan bil dapat memberitahu kita berapakah kos kehidupan dan bagaimana kehidupan sosial ketika itu." ujarnya.
Dr Lee membantu Douglas berkomunikasi dengan pustakawan Iseas, Ch'ng Kim See yang terbang ke Malaysia untuk menasihatkan keluarga itu tentang pengindeksan dokumen.
Pengerusi Lembaga Pemegang Amanah Iseas, Prof Wang Gungwu memberitahu kemurahan keluarga Lee telah membantu pihaknya memahami satu tempoh masa yang kritikal dalam sejarah negara, dari 1945 hingga 1960.
"Kehidupan Tun H.S.Lee belum diceritakan sepenuhnya."
Satu persidangan antarabangsa tentang Lee telah dirancang diadakan pada tahun depan di Iseas.
Daripada Timah Ke Politik
Henry Lee Hau Sik dilahirkan di Hong Kong pada 1901 dan belajar di Cambridge, Britain. Di situlah beliau mengenali bakal King George VI.
Lee datang ke Malaya pada 1924 untuk mencari peluang perniagaan terutamanya perlombongan.
Masanya di Malaya adalah penuh dengan peristiwa. Beliau terlibat dalam politik Kuomintang dan aktiviti anti-Jepun. Semasa Perang Dunia Kedua, Lee melarikan diri ke India bersama keluarganya kerana pihak Jepun ingin membunuhnya.
Beliau mendapat pengiktirafan apabila dilantik sebagai kolonel dalam pasukan tentera Cina yang kemudian ditempatkan di Burma.
Beliau turut dilantik sebagai kolonel dalam pasukan tentera Britian di India semasa zaman peperangan. Beliau menjadi pengantara antara dua Pihak Berikat itu.
Lee memainkan peranan penting dalam membentuk satu pakatan pilihan raya dengan Umno pada 1952, yang kemudiannya menjadi Parti Perikatan (sekarang Barisan Nasional).
Beliau juga merupakan sebahagian daripada pasukan Perikatan yang diketuai Tunku Abdul Rahman yang terlibat dalam perundingan untuk mendapatkan kemerdekaan di London pada 1956.
Beliau adalah satu-satunya penandatanganan Cina untuk perjanjian kemerdekaan Malaya.
Lee ialah Menteri Pengangkutan dari 1953 hingga 1956 dan dilantik sebagai Menteri Kewangan pertama untuk Persekutuan Malaya pada 1957. Dua tahun kemudian, beliau meletakkan jawatan ekoran kesihatannya merosot.
Selain itu, beliau turut berperanan menubuhkan Malayan (kemudian Malaysian) Chinese Association pada 1949, dengan bantuan kumpulan perniagaan Cina dan ahli pendidikan.
Menurut Thomas, Lee juga dikenali sebagai seorang pemimpin terkenal di kalangan komuniti Guangdong dan Gaozhou.
"Saya terkejut apabila seseorang menghampiri saya dan memperkenalkan dirinya berasal dari Guangdong. Dia berkata keluarganya berasal dari Raub yang didiami banyak orang Gaozhou. Dia beritahu saya sehingga hari ini, penduduk di situ masih mengenali Lee Hau Shik."
Lee mengasaskan atau terlibat secara aktif dalam pelbagai institusi dan organisasi termasuk Bank Negara Malaysia, Hospital The Lady Templer, China Press, Majlis Olimpik Malaysia dan Persatuan Golf Malaysia.
Selepas bersara pada 1959, Lee menubuhkan Bank Pembangunan dan Komersial yang sekarang dikenali sebagai bank RHB.
Beliau meninggal dunia pada 1988 di Kuala Lumpur. Jalan Bandar yang pada mulanya dikenali High Street kemudian dinamakan semula sebagai Jalan Tun H.S. Lee untuk mengiktirafnya.